XÜXENEAN ENTZÜN

Laborantxa - Üngüramena

"Ardi latxaren" eznetik, artzainen eskü trebeetarik igaranez, Idiazabal sor markak kalitatearen bidean egin dütüan ürratser esker, mündü osoan famatürik bilakatü da. Haatik, sormarka, ardi saileko beste aktüreen gisan, ekoizpena eta saltzeen apaltzeari bürü egiteko güdükatzen ari da. Idiazabal eskualdean ere, kanpoko arrazekin ari direnen eta indüstrialen konkürrentzia gaitzaren kontre lehiatzen dira. Idiazabal sormarkako ardüradünek bide bat baizik ikusten düe, "ardi latxaren" zaintzea, kalitatea etxekitzea eta famaz bermatzea, bere gazna mündü osoan saldürik eta ezagütüxago izateko.

Entzün Jose-Mari Uztarotz Idiazabal sor markako lehendakaria : 

Beste urtez beno montüra gütiago izan dira Onizepea, Altzai eta Larrainen egin den Xiberoko zaldi lodien zoingehiagokan. Onizepean 3 hazle baizik ez ziren eta 10 bat montüra ekarri zütüen. Harragiaren prezioa apal izanik, nehorek ez da haboro montüra hazkuntzari lotzen. Baratzen direnak haboro ganoaz ari dira. Hortik harat, saristatürik izan direnak Morlaas-en eginen den Departamentüko zaldi zoingehiagokan parte hartüko düe.

Entzün Aguiar Santa-Graztarra montüra hazlea :

Axurka hüilantzen dela eta, "Schmallenberg" eritarzünak arrenkürak sorarazten dütü hazleen beitan. Eritarzün horren lehen kasüak, 2011ko azaroa agertü ziren Alemania, Belgika eta Herbeherretan, ardi eta behi hazkuntzetan. Urte hatsarrean, müga igaran züan kozüa. Eta barantailan jadanik, 152 saldoak 25 departamentüetan hunkirik ziren. Geroztik, kasü bat agertü da Urdiñarben ahüntz hazkunta batean. GDS Osagarri Zerbütxüak, saldoetan egin dütüan odol ikerketen araberan, eritarzüna hedatzen ari da. Hots, ondorioak hümeetan agertzen dira, nokü ezbardinekin sortzen edo hiltzen beitira. Prefosta, lotsak badira larrazken hontako, ardi saldoetan ikusiko beita zer heinean zabaltü den "Schmallenberg" kozüa.

Entzün Arño Etxebarne Agia GDSko ordezkaria : 

« Agneau de lait des Pyrénées » izen pean IGP (Identification Géographique Protégèe) markaren bidez zaintürik izanen da hebentik aitzina. Bazen 14 urte Axuria Kooperatifa, CAOSO, Lür Berri eta Association Ovine Basco Béarnaise axuri ekoizleen alkargoak güdükatzen zirela IGP horren ükeiteko. Nahiz eta, ez badakie orano Europak kanbiamenik ekarriko düanez txostenari, oso botzik agertü dira xede eramaileak berria jakitean. IGP marka hebenko ardi arrazarekin lan egiten düen departamentüko hazle güziek baliatzen ahalko düe, baldintzak betetzen baldin badütüe. Orotarat, 420 000 axuri sal ahal lirate IGP ezagütgarriarekin.

Entzün Mixel Arhantcet Axuria kooperatifako lehendakaria : 

Hazparneko CFAko Mathieu Gentil-Metzek dü irabazi, Departamentüko Artzain Gazteen lehiaka. Setemerearen 28an Berrogaineko laborantsa lizeoan, Donibane-Garaziko Frantsesenea, Donapaleüko Errekart, Hazparneko CFA, Olorueko Laborantsa lizeoa eta Xiberoko lizeoko 38 ikasleek parte hartzen züen Artzain Gazteen lehiakako finalan eta horietarik 8 sailkatü dira Akitainia eskualdeko erdi-finalentzat. Bigerren eta hirugarren leküan, bi xiberotar sailkatü dira, Gamereko Denis Luchilo eta Mitikileko Didier Recondo. Lehiaketarik kanpo, 16 urtez peko 9 gazteek ere parte hartzen züen. Lehen leküan, Heletako Denis Urruti, Frantsesenia lizeoko ikaslea, sailkatü da. Setemereko finalatik, lehen zortziek parte hartüko düe, dagün urtarrilaren 31an Landesetan eginen den Akitaniako kanporaketan. Frantzia mailako finala dagün urteko Pariseko Laborantsako saluan eginen da.

Entzün Mathias Duhart Ovinpiades delakoen antolazale bat :