- Laborantxa / Üngüramena
- Agerraldiak: 3056
Bortü Alkargoen federazionea sortü
Departamentüko Bortüen Alkargoak (Groupements Pastoraux) eta Bortüko Lürren Alkarteak (Associations Foncières Pastorales) biltzen dütüan federazionea sortü da iragan maiatzaren 23an Ahüzkin. Federazionearen beharra agertü da pezü haboro ükeiteko konzertazionetan eta erabaki egitüretan. Departamentüko Laborantsa Kanberaren bortü sailako lagüngoa ükenen dü, administrazione, animazio mailan eta teknikoki xedeen egiteko. Federazionea koordinazione eta algarrizketa güne izanen da eta ordezkatürik izanen da Departamentü mailako egitüretan. Maiatzaren 23ko sortze biltzarrean, Baxenafarroa, Xiberoa eta Biarnoko ibar güzier ordezkaritza bat eskentzen deien Administrazio Kontseilüa osatürik da eta Françoise Pitrau Atarraztarra lehendakari izentatürik izan da.
Entzün Arño Etxebarne Agia Bortü Alkargoako diharüzaina :
Peko bazkak debekü diren artean, bortüa beharrezko zaio laborariari, bena behar honek bazkagiak kargatzen dütü, bereziki Ahüzki altean. Behi eta ardiak alkar konpontzen balinbadira, montüren presentziak neke haboroxe sortzen dü. Geia konplikatü da eta geroari so, honi paratzea beharrezkoa date. Bestalde, jentartea honkitzen düan krisak laborariak antolatzea behartzen dütü, « CUMA » bezalako tresnak baliagarri zaitze eta leküan gizentarazi, ehorazi eta xüxenka saldü behiek, elkibide bat ekarten deie laborarier eta Xiberoari hats bat ekarten ber zoinean.
Xiberoko behi hazkuntza ohoretan date eginen den Bortüko bidean. Maiatzaren 19ean goizanko 7.30tan Altzürükürik, 300 behi Ahüzkiko bidea hartüko düe. Ibilalditik landa, Ibar Naban jateko eta edateko eskentüko düe "Bortü Bidean" alkarteko kideek eta jarririk bazkaltü nahi düenentako Ahüzkiko ostatüan edo Altzürüküko Epherrenean leküak etxekitzen ahal dira. Besta horren bidez, behi hazkuntzan Xiberoan egiten den lana erakutsi nahi da. Bestalde, antolazaleek jakinarazten düe, «Xiberoa hazkuntza lürralde» filma ikusgei dela 
Etxe ekoizpenen ezagütpen baten lortzeko ürratsetan da orano Idoki, Eüskal-Herriko Etxe Ekoizleen alkartea.1998az geroztik sailako aktürek, etxe ekoizlearen hitzarmena sortü ondoan, zer baldintzetan balia litaizkeen «etxekoa», «etxalteko ekoizpena » edo «etxaltean eginik» hitzak eztabadatü eta adostü eta, ezagütpen ofiziala emanen düan dekretoaren haidürü dira. Frantziako gobernü kanbiamenekin eta Europa mailan abiatü diren eztabadarekin, elkibidea atzamanen dela esperantxa erakutsi düe, maiatzean Muskildin egin den alkartearen biltzar nausian. 
50 bat Mauletar eta herriko alkarteen ardüradün hüilantü dira Herriko-Etxeala "Agenda 21" xedearen aipatzeko. 2011az gerotzik, Mauleko herriak agintze ezbardinak hartü dütü, adibidez, herriko aüzo zonbaitetan argien moztea gaüez 1.00tarik-5.00tara. Horrezgain, xede berri lantzen ari da, hala nola, Mauleko enpresa baten lagüntzea, etxeko olio frijitüaren biltzeko. Hego Eüskal-Herriko hiri zonbaitetan jadanik bildürik da eta agian Maulen ere bai. Azkenik, departamentü mailan Agenda 21 xedeak aitzina eramaiten dütüen herriko-etxeen batzorde bat sortü da, Maulek ere esperantxa dü laster hortan sartzea.