Mündüko hamargerren leize handiena Xiberoan da, Santa Grazin. 1953an harpe-ikerzale talde batek atzaman ondoan, EDF leize barneko ur jauziari interesatü zen elektrizitatea ekoizteko xedearekin. 1960an lürpeko bide bat zilatü züan, bena azkenean ez zen elektrizitatea ekoizten hasi. Urte zonbait berantago, SHEMak züan ura gisa hortaz baliatü.
Dagün ostegünetik aitzina (üztailaren 1) pübliko zabalari zabalik dateke La Vernako leizea. Aramitzek, Santa Grazik eta Ereta herriek bat eginik ONF eta frantses speleologia federakuntzaren partaidetzarekin sortü da xede turistiko hau. 900 000 euro ezarri dütüe orotara leize handia güne turistiko bilakatzeko. Orotara bost langile ariko dira lanean, eta xede hontako partaideen aitzin ikuspenen arabera, egün bakotx 220 jente errezebitü behar lüküe.
Entzün Albert Aguiar, Santa Graziko aüzapeza :

{youtube}TBSLjnrrW_o{/youtube}

Xiberoko turismoan, pribatüak eta püblikoak nahasirik, eginik direnak eta orano xede direnak alkartürik, orotara 8 milu eta erdi euro ezarririk izan da. Iragan astean hala erranik izan zen Xiberoko turismo bülegoaren biltzar nagusian. Hortaz gain, 2009ko sasua uste beno hobeagoa izan dela gehitü düe ; autobüsez egiten diren bijitak emendatü ziren, bai eta ere Kakueta eta Mauleko gaztelüaren bijita kopürüak. Aterpetxe ezberdinetan aldiz, jente gütiago kontatü zütüen iragan urtean.
Dena den, erran bezala, turismoa indartü nahian sosa ezarten da Xiberoko bazter güzietan. Aurten, Camping-Car delakoetan horra direnekin zer egin pentsatzen hasiko dira, turismo mota hori hobeki küdeatzeko.
Entzün Jean Otazu, turisma bülegoko züzendaria :

Mauleko zinema joanarazten düan Maule Baitha alkarteak biltzar nagusia egin dü iragan astean. 2009ko programazioan 16 000 bat so egile bildü dira orotara, proposatürik izan diren 227 filmen üngüruan. Alkarteak filmez gain haurrentako hainbat proposamen egin dütü, eta Culturamerica hamabostaldia antolatü ere, besteak beste. Kontüen aldetik berriz, zenbakiak ez dira hain positiboak, eta barne ikerketa bat abiatü düe geroan zoin bide jarraiki beharko düen argitzeko.
Zinemaren nümerizatzea ere aipatzen da orano, nahiz eta sos ütürriak ez diren segürtaturik ; 180 000 bat euro balio lütüzke filmak hiru dimentsioetan ikusteko beharrezko den materialak, eta sos zione horren % 30 akitaniak segürtatzen ahal balüke ere, ez da hain argi estatüak zonbat ekarriko lüküan... ageriko beraz.
Dena den arramaiatzaren 26an Maule Baithak bere 20 gerren urtebürüa ospatüko dü.
Entzün Emmanuel Vanhout, Maule Baitha alkarteko lehendakaria :

Düala egün zonbait aipatzen geneizüen Holzarteko zübüa negü hontan tenpestak eraman ondoan, Xiberoko Sindikatak lanen egitea deliberatü züala. Hobeki erranik, deliberatürik izan zen laster hastea, zeren eta jadanik pentsatürik züen lan horien egitea, bena berantago. Holzarteko zübü hortara joaiteko abiapüntüan, Logibarren (Larraine), bazen hogei bat urte lanak egitea eta günearen zaintzea galtatzen züela. Hargatik aterpetxeko nagusiak kexü dela argiki erakutsi deigü. Bere erranetan, Xiberoko Sindikatak Iratin indarrak ezarten dütü Holzarte bazter üztez, behar diren lanak egin gabe. Audela, dio internet eta beste bideetarik jakinarazi beita zübü famatüa zerratürik dela, sasua gaizki hasi düela eta segür da gaizki izanen dela orokorki ere.
Entzün Dominique, Logibarreko nagusia :